ABD Yüksek Mahkemesi Üniversiteye Kabulde Olumlu Eylemi Bitirdi, Tartışmaya Yol Açtı
Bir dönüm noktasında Olumlu eylem kararında, ABD Yüksek Mahkemesi 6'ya karşı 3 çoğunlukla, üniversiteye girişte ırkın dikkate alınmasının 14. Değişikliğin Eşit Koruma Maddesini ihlal ettiğini beyan etti.
Karar, özellikle Harvard Üniversitesi ve Kuzey Karolina Üniversitesi'nin (UNC) kabul süreçlerini hedefliyor, ancak etkisi ülke çapındaki yüksek öğretim kurumlarını da kapsıyor.
Çoğunluk adına yazan Baş Yargıç John Roberts, Harvard ve UNC'nin kabul programlarının ırk kullanımını haklı çıkaracak net hedeflerden yoksun olduğunu belirtti.
Roberts, bu programların ırkı yalnızca olumsuz bir şekilde kullanmadığını, aynı zamanda ırksal klişeleştirmeyi de sürdürdüğünü savundu. Bir bireyin kimliğinin ten renginden çok başarıları, becerileri ve büyümesiyle belirlenmesi gerektiğini vurguladı.
Ancak, üç liberal Yargıç - Sonia Sotomayor, Elena Kagan ve Ketanji Brown Jackson - çoğunluğun görüşüne karşı çıktı.
Sotomayor, muhalif görüşünde, eşit koruma maddesinin bir toplumda ırk bilincine sahip önlemlere izin verdiğini iddia etti. Irkın önemli bir rol oynamaya devam ettiği yer.
Harvard ve UNC'nin miraslarındaki tarihsel ırksal dışlamayı vurguladı. Kölelik ve beyaz üstünlüğüyle olan bağlantıları dahil.
Davalar ve Tartışmalar
Harvard'a karşı dava, Adil Kabul için Öğrenciler adlı bir grup tarafından açıldı. Muhafazakar hukuk aktivisti Edward Blum tarafından finanse edildi.
Harvard'ın kabul sürecinin Asyalı Amerikalı başvuranlara karşı diğer ırk ve etnik gruplar lehine ayrımcılık yaptığını iddia ettiler.
UNC davası, kabullerde ırkın dikkate alınmasının 14. Değişikliğin eşit koruma maddesini ihlal ettiğini savundu.
The Olumlu eylem Kararın, üniversite kabullerinde olumlu ayrımcılık politikaları için yaygın etkileri vardır.
Olumlu ayrımcılık, sivil haklar hareketi sırasında ırk, din ve cinsiyete dayalı ayrımcılığı ele almanın bir yolu olarak ortaya çıktı.
Dokuz eyalet, kamu kurumlarında ırka dayalı olumlu ayrımcılığı zaten yasaklamıştı. Bu Yüksek Mahkeme kararı, ülke çapındaki hem özel hem de devlet kolejlerini ve üniversiteleri etkiliyor.
Tepkiler Olumlu eylem karar kutuplaştı. Eski Başkan Barack Obama ve Michelle Obama hayal kırıklığını dile getirdi.
Yeterince temsil edilmeyen gruplara fırsatlar sağlamada pozitif ayrımcılığın öneminin vurgulanması.
Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer, bunun ırksal adalete yönelik ilerlemeyi engellediğini ve mevcut eşitsizlikleri şiddetlendirdiğini iddia ederek kararı eleştirdi.
Öte yandan, eski Güney Carolina valisi ve 2024 GOP başkan adayı Nikki Haley, adalet ve fırsat eşitliğini desteklediğini savunarak kararı destekledi.
Pozitif Eylemi Çevreleyen Tartışma
Pozitif ayrımcılığı çevreleyen tartışma, uzun süredir eğitimsel faydalar ve çeşitlilik sorularına odaklanmıştır.
Sözlü tartışmalar sırasında muhafazakar Yargıçlar, kabullerde ırkı dikkate almanın yasallığını ve gerekliliğini sorguladı ve 2003 yılında pozitif ayrımcılık uygulamasının 25 yıl içinde eskidiğini öngören bir davaya atıfta bulundu.
Bu Yargıtay kararı, üniversiteye kabullerde pozitif ayrımcılık rolünde önemli bir dönüm noktasına işaret ediyor.
Kararın savunucuları kararın liyakat temelli değerlendirmeleri desteklediğini iddia ederken, muhalifler kararın ırksal eşitsizliği sürdürdüğünü ve ayrımcılığın tarihsel bağlamını ele almada başarısız olduğunu savunuyor.
Ülke bu çıkarımlarla boğuşurken, çeşitliliğin geleceği ve yüksek öğretime erişim belirsizliğini koruyor.
Olumlu Eylem Planları Kanunen Zorunlu mudur?
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki hükümet yüklenicileri ve taşeronları için belirli bağlamlar, yasal olarak eylem planlarının uygulanmasını gerektirir. Federal Sözleşme Uyum Programları Ofisi (OFCCP), bu gerekliliklerin uygulanmasından sorumludur.
Temel amaç, fon alan işverenlerin ayrımcılığı önlemek ve kadınlar, azınlıklar, bireyler, engelliler ve korunan gaziler için istihdam fırsatlarını teşvik etmek için aktif olarak adımlar atmalarını sağlamaktır.
Ancak devlet sözleşmesi olmayan özel şirketlerin yasa gereği plan yapma zorunluluğu yoktur. Bunları gönüllü olarak uygulamayı seçebilir.
Olumlu Eylem Planları Gizli midir?
Olumlu eylem planları genellikle bir kuruluş içinde gizli olarak değerlendirilir. Bunlar, şirketin istihdam uygulamaları, demografik verileri ve işyerinde çeşitliliği ve kapsayıcılığı teşvik etmeye yönelik yaklaşımlarına ilişkin bilgilerden oluşur.
Şirketler eylem planlarının bazı yönlerini paylaşabilse de, çalışanların mahremiyetini ve özel şirket bilgilerini korumak amacıyla ayrıntılı veriler ve belirli stratejiler genellikle gizli tutulur.
Ancak OFCCP gibi bir devlet kurumunun soruşturma başlatması veya denetim şirketlerinin eylem planlarına erişim izni vermesi gerekiyor.
